با همکاری مشترک انجمن علوم و فناوری‌های شیمیایی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی کامل

نویسنده

گروه شیمی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آیت ا...بروجردی، بروجرد، ایران

چکیده

یک روش ساده، سبز و حساس به نام ریزاستخراج تشکیل حلال درجا (ISFME) بر اساس استفاده از 1-اکتیل-3-متیل ایمیدازولیوم هگزافلوئوروفسفات [Omim][PF6] به عنوان یک مایع یونی/استخراج­کننده سبز (دوستدار محیط زیست) برای تغلیظ و اندازه­گیری مقادیر در حد ناچیز یون­های کادمیم (II) به عنوان یک آلاینده خطرناک در چندین نمونه نمکی و حقیقی بکار برده شده است. در این روش، یون­های کادمیم (II) با لیگاندی از نوع بازشیف­ها به عنوان عامل کمپلکس­دهنده، کمپلکس داده­شده و سپس به داخل فاز مایع یونی/(فاز ثانویه) به عنوان استخراج­کننده سبز/دوستدار محیط زیست، استخراج می­شود. بعد از جداسازی فازها، یون کادمیم (II) تغلیظ­شده در فاز ثانویه نهایی به کمک دستگاه جذب اتمی شعله­ایی اندازه­گیری می­شود. تأثیر برخی پارامترهای تجزیه­ایی بررسی و بهینه شده است. در شرایط بهینه، حد تشخیص کمی (LOD)، انحراف استاندارد نسبی (RSD) و فاکتور تغلیظ (EF) روش به ترتیب برابر با µg L-1 05/0، 2/1% و 93 بدست آمد. صحت روش با آنالیز یک ماده استاندارد (مرجع) تأیید شد. بر اساس نتایج بدست آمده، روش ارائه شده می­تواند به طور موفقیت­آمیز برای اندازه­گیری یون­های کادمیم (II) در چندین نمونه نمکی و حقیقی بکار برده شود.

کلیدواژه‌ها

[1]     A. Naderi, M.A. Delavar, Y. Ghorbani, B. Kaboudin and M. Hosseini, Modification of nano-clays with ionic liquids for the removal of Cd(II) ions from aqueous phases, Appl. Clays Sci., 158 (2018) 236–245.
[2]     M. Hosseini, N. Dalali, A. Karimi and K. Dastanra, Solid phase extraction of copper, nickel, and cobalt in water samples after extraction using surfactant coated alumina modified with indane-1,2,3-trione-1,2-dioxime and determination by flame atomic absorption spectrometry, Turk. J. Chem., 34 (2010) 805–814.
[3]     M. Hosseini and N. Dalali, On-line solid-phase extraction coupled to flame atomic absorption spectroscopy for determination of trace amounts of copper (II) ion in water samples, Indian J. Chem. Technol., 19 (2012) 337–341.
[4]     N. Vaezi, N. Dalali and M. Hosseini, Nano-silica modified with CTAB and Indane-1,2,3-trione-1,2-dioxime for determination ultra-trace amount of Cu(II) in environmental samples, Iran. J. Anal. Chem., 4 (2017) 59–66.
[5]     M. Hosseini, N. Dalai and S. Mohammadnejad, Preconcentration of trace amounts of copper(II) on octadecyl silica membrane disks modified with a indane-1,2,3-trione 1,2-dioxime and its determination by flame atomic absorption spectrometry, Int. J. Ind. Chem., 3 (2012) 1–6.
[6]     N. Dalali, L. Farhangi and M. Hosseini, Solid phase extraction for selective separation/preconcentration of copper using N-benzoyl N-phenylhydroxyl amine as sorbent modifier, Indian J. Chem. Technol., 18 (2011) 183–187.
[7]     U.K.A. Kumar and R. Mohan, Liquid-liquid extraction of aromatics from hydrocarbon mixtures in capillaries, Braz. J. Chem. Eng., 35 (2018) 605–614.
[8]     Bavili Tabrizi, A. Development of a cloud point extraction-spectrofluorimetric method for trace copper(II) determination in water samples and parenteral solutions, J. Hazard. Mater., 139 (2007) 260–264.
[9]     U. Divrikli, A.A. Kartal, M. Soylak and L. Elic, Preconcentration of Pb(II), Cr(III), Cu(II), Ni(II) and Cd(II) ions in environmental samples by membrane filtration prior to their flame atomic absorption spectrometric determinations, J. Hazard. Mater., 145 (2007) 459–464.
[10] B. Alyus and  S. Veli, Kinetics and equilibrium studies for the removal of nickel and zinc from aqueous solutions by ion exchange resins, J. Hazard. Mater., 168 (2009) 482–488.
[11] M. Soylak, S. Saracoglu, U. Divrikli and L. Elci, Coprecipitation of heavy metals with erbium hydroxide for their flame atomic absorption spectrometric determinations in environmental samples, Talanta 66 (2005) 1098–1102.
[12] M. Mirzaei, M. Behzadi, N. Mahmoud-abadi and A. Beizaei, Simultaneous separation/preconcentration of ultra trace heavy metals in industrial wastewaters by dispersive liquid–liquid microextraction based on solidification of floating organic drop prior to determination by graphite furnace atomic, J. Hazard. Mater., 186 (2011) 1739–1743.
[13] S.M. Sorouraddin and M.A. Farajzadeh, Development of a dispersive liquid-liquid microextraction method based on a ternary deep eutectic solvent as chelating agent and extraction solvent for preconcentration of heavy metals from milk samples, Talanta 208 (2020) In press.
[14] A. Rohanifar, L.B.Rodriguez, A.M. Devasurendra, N. Alipourasiabi,  and J.R. Kirchhoff, Solid-phase microextraction of heavy metals in natural water with a polypyrrole/carbon nanotube/1, 10–phenanthroline composite sorbent material, Talanta 188 (2018) 570–577.
[15] M. Hosseini, N. Dalali, S. Mohammadnejad and R. Jamali, In situ solvent formation microextraction (ISFME) based on ionic liquids and 1-(2-hydroxynaphtalene-1-yl)ethane oxime (HNEO) for determination of zinc, J. Braz. Chem. Soc., 23 (2012) 78–84.
[16] M. Hosseini, N. Dalali and S. Mohammadnejad, A new mode of homogeneous liquid–liquid microextraction (HLLME) based on ionic liquids: In situ solvent formation microextraction (ISFME) for determination of lead, J. Chin. Chem. Soc., 59 (2012) 36–44.
[18] M. Ibanez, J. V. Sancho and F. Hernandez, Determination of melamine in milk-based products and other food and beverage products by ion-pair liquid chromatography-tandem mass spectrometry, Anal. Chim. Acta 649 (2009) 91–97.
[19] M. Hosseini and N. Dalali, Use of ionic liquids for trace analysis of methyl tert-butyl ether in water samples using in situ solvent formation microextraction technique and determination by GC/FID, Sep. Sci. Technol., 49 (2014) 1889–1894.
[20] M. Hosseini, N. Dalai and S. Moghaddasifar, Ionic liquid for homogeneous liquid-liquid microextraction separation/preconcentration and determination of cobalt in saline samples, J. Anal. Chem., 69 (2014) 1141–1146.
[21] M. Baghdadi and F. Shemirani, In situ solvent formation microextraction in the presence of ionic liquid for preconcentration and speciation of arsenic in saline samples and total arsenic in biological samples by electrothermal atomic absorption spectrometry, Biol. Trace Elem. Res.,  143 (2011) 579–590.
[22] M. Talaee, B. Lorestani, M. Ramezani, M. Cheraghi and S. Jameh-Bozorgi, Tandem dispersive liquid–liquid microextraction coupled with micro-sampling flame atomic absorption spectrometry for rapid determination of lead(II) and cadmium(II) ions in environmental water samples, Int. J. Environ. Anal. Chem., 99 (2019)1235–1246.
[23] M. Soylak and Y.E. Unsal, Dispersive liquid–liquid microextraction of cadmium(II) for preconcentration prior to flame atomic absorption spectrometric detection in water, Toxicol. Environ. Chem., 94 (2012) 1480–1498.
[24] F.S. Rojas, C.B. Ojeda and J.M.C. Pavon, Dispersive liquid–liquid microextraction combined with flame atomic absorption spectrometry for determination of cadmium in environmental, water and food samples, Anal. Methods 3 (2011) 1652–1655.
[25] M. Firat, S. Bakirdere, M.S. Findkoglu, E.B. Kafa, E. Yazici, M. Yolcu, C. Buyukpinar, D.S. Chormey, S. Sel and F. Turak, Determination of trace amount of cadmiumusing dispersive liquid-liquid microextraction-slotted quartz tube-flame atomic absorption spectrometry, Spectrochim. Acta 129 (2017) 37–41.
 
[26]  G. Karim-Nezhad, M. Ahmadi and B. Zare-Dizajdizi, Background corrected dispersive liquid-liquid microextraction of cadmium combined with flame atomic absorption spectrometry, J. Braz. Chem. Soc., 22 (2011) 1816–1822
[27] M. Chamsaz, A. Atarodi, M. Eftekhari, S. Asadpour and M. Adibi, Vortex-assisted ionic liquid microextraction coupled to flame atomic absorption spectrometry for determination of trace levels of cadmium in real samples, J. Adv. Res., 4 (2013) 35–41.
[28] S. Mahpishanian and F. Shemirani, Preconcentration procedure using in situ solvent formation microextraction in the presence of ionic liquid for cadmium determination in saline samples by flame atomic absorption spectrometry, Talanta 82 (2010) 471–476.