با همکاری مشترک انجمن علوم و فناوری‌های شیمیایی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی کامل

نویسندگان

1 گروه شیمی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

2 گروه مهندسی شیمی، دانشگاه اردکان، اردکان، یزد، ایران

چکیده

واکنش کمپلکس شدن لیگاند باز شیف N-N'- بیس(5-برومو-2-هیدروکسی­بنزیلیدن)- 2،2- دی­متیل­پروپان-1، 3- دی­آمین، با یون­های فلزی Ag+، Cd2+، Co2+، Cu2+، Hg2+، Ni2+ و Zn2+ در حلال­های استونیتریل، دی­متیل فرمامید، اتانول و متانول در دماهای 5، 10، 15 و 25 درجه سانتیگراد، به روش هدایت­سنجی بررسی شده است. ثابت­های پایداری کمپلکس­های ML و M2L حاصل، از برازش رایانه­ای داده­های هدایت مولار برحسب نسبت مولی لیگاند به یون فلزی، در دماهای مختلف برآورد شد. گزینش­پذیری لیگاند باز شیف برای کاتیون­ها به ماهیت حلال بستگی دارد. در 25 درجه سانتیگراد و در حلال استونیتریل، ترتیب پایداری کمپلکس­های حاصل با یون­های فلزی به تریب Hg2+> Ag+> Cd2+> Cu2+> Co2+> Zn2+> Ni2+ است. نتایج نشان داد که پایداری کمپلکس­های حاصل با توانایی حلال­پوشی حلال، کاهش می­یابد. مقادیر پارامترهای ترمودینامیکی (∆H، ∆S و ∆G) برای واکنش­های کمپلکس شدن از وابستگی ثابت­های پایداری (به دما، با استفاده از نمودارهای وانت هوف، برآورد شد. نتایج نشان داد که در بیشتر حالت­ها، کمپلکس­ها از نظر آنتالپی و آنتروپی پایدار می­شوند.

کلیدواژه‌ها

[1]     A. Golcu, M. Tumer, H. Demirelli, R.A. Wheatley, Inorg. Chim. Acta, 2005, 358, 1785-1797.

[2]     R. Biswas, D. Brahman, B. Sinha, J. Serb. Chem. Soc., 2014, 7, 1263–1277.

[3]     M. Payehghadr, A.A. Babaei, L. Saghatforoush, F. Ashrafi, Afr. J. Pure Appl. Chem., 2009, 3, 092-097.

[4]     T. Katsuki, Coord. Chem. Rev., 1995, 140, 189 -214.

[5]     C.O. Ugochukwu, Y. Gultneh, R. Otchere, R.J. Butcher, Inorg. Chem. Commun., 2018, 97, 1-6.

[6]     S. Di Bella, Chem. Soc. Rev., 2001, 30, 355-366.

[7]     E. Jalalvandi, L.R. Hanton, S.C. Moratti, Eur. Polym. J., 2017, 90, 13-24.

[8]     P.R. Surati,  B.A. Shah, Chem. Pap., 2015, 69, 368–375.

[9]     K. Tanaka, R. Shimpoura, M.R. Caira, Tetrahedron Lett., 2010, 51, 449-452.

[10] J. Zhao, Y. Niu, B. Ren, H. Chen, S. Zhang, J. Jin, Y. Zhang, Chem. J., 2018, 347, 574-584.

[11] Y. Yu, S. Lei, Encyclopedia of Interfacial Chemistry, Surface Science and Electrochemistry, 2018, Elsevier.

[12] Z. Parsaee, N. Karachi, R. Razavic, Ultrason. Sonochem., 2018, 47, 36-46.

[13] M.F. Cheira, A.S. Orabi, M.A. Hassanin, S.M.Hassan, Chem. Data. Collect., 2018, 13–14, 84–103.

[14] A. Shokrollahi, M. Ghaedi, M. Montazerozohori, A.H. Kianfar, H.N. Khanjari, S. Noshadi, S. Joybar, E-J. Chem., 2011, 8, 495-506.

[15] M. Joshaghani, M.B. Gholivand, F. Ahmadi, Spectrochim. Acta, Part A, 2008, 70, 1073–1078.

[16] G.H. Rounaghi, M. Mohajeri, S. Tarahomi, Asian J. Chem., 2009, 21, 4861- 4870.

[17] G. Gritzner, J. Mol. Liq., 1997, 73-74, 487-500.

[18] M. Munakta, S. Kitagawa, Inorg. Chim. Acta, 1990, 169, 225-234.

[19] B.O. Strasser, A.I. Popov, J. Am. Chem. Soc., 1985, 107, 7921–7924.

[20] V. Gutmann, D. Wyehera, Inorg. Nucl. Chem. Lett., 1966, 2, 257-260.

[21] M. Montazerozohori, S.A.R. Musavi, S. Joohari, Res. J. Recent Sci., 2012, 1, 9-15. 

[22] I.J. Chang, M.G. Choi, Y.A. Jeong, S.H. Lee, S. Chang, Tetrahedron Lett., 2017, 58, 474-477.

[23] D. Singhal, A.K. Singh, A. Upadhyay, Mater. Sci. Eng. C, 2014, 45, 216–224.

[24] F. Nourifard, M. Payehghadr, Int. J. Environ. Anal. Chem., 2016, 96, 552-567.

[25] F. Nourifard,, M. Payehghadr, M. Kalhor, A. Nezhadali, Electroanalysis, 2015, 27, 2479–2485.

[26] M. Ocak, N. Gumrukcuoglu, U. Ocak, H. Buschmann, E. Schollmeyer, J. Solution Chem., 2008, 37, 1489–1497.

[27] M. Payehghadr, Orbital: Electron. J. Chem., 2017, 9, 266-270.

[28] M. Ghaedi, M. Montazerozohori, Z. Andikaey, A. Shokrollahi, S. Khodadoust, M. Behfar, S. Sharifi, Int. J. Electrochem. Sci., 2011, 6, 4127– 4140.

[29] H. Fun, R. Kia, H. Kargar, Acta Crystallogr. Sect. E, 2008, 64, 01895-01896.

[30] L. Narimani, M. Rezayi, W.P. Meng, Y. Alias, Measurement, 2016, 77, 362–372.

[31] G.H. Rounaghi, F. Mofazzeli, J. Incl. Phenom. Macrocycl. Chem., 2005, 51, 205–210.

[32] A. Nezhadali, Gh. Taslimi, Alexandria Eng. J., 2013, 52, 797–800.

[33] K. Suhud, L.Y. Heng, M. Rezayi, A.A. Al-abbasi, S.A. Hasbullah, M. Ahmad, M.B. Kassim, J. Solution Chem., 2015, 44, 181–192.

[34] A.J. Smetana, A.I. Popov, Chem. Thermodyn., 1979, 11, 1145–1150.

[35] M.K. Amini, M. Shamsipur, Inorg. Chim. Acta, 1991, 183, 65–69.

[36] M.R. Ganjali, A. Rohollahi, A. Moghimi, M. Shamsipur, Pol. J. Chem., 1996, 70, 1172–1181.

[37] V.A. Nicely, J.L. Dye, J. Chem. Educ., 1970, 48, 443-448.

[38] L. Lampugnani, L. Meites, P. Papoff, T. Rotunno, Anal. Chim. Acta, 1987, 194, 77-89.

[39] L.G. Sillen, B. Warnquist, Ark. Kemi., 1968, 31, 377- 390.

[40] D.J. Leggett, W.A.E. McBryde, Anal. Chem., 1975, 47, 1065–1070.

[41] R.M. Alcock, F.R. Hartley, D.E. Rogers, J. Chem. Soc. Dalton Trans., 1978, 9, 115- 123.

[42] N. Maleki, B. Haghighi, A. Safavi, Microchem. J., 1999, 62, 229–236.

[43] J.A. Nelder, R. Meadf, Comp. Jour., 1965, 7, 308–313.

[44] A.F. Cotton, G. Wilkinson, Advanced Inorganic Chemistry, 1972, John Wiley and sons, New York.

[45] M. Rahimi-Nasrabadi, F. Ahmadi, S.M. Pourmortazavi, M.R. Ganjali, K. Alizadeh, J. Mol. Liq., 2009, 144, 97–101.

[46] G.H. Rounaghi, Z. Eshaghi, E. Ghiamati, Talanta, 1997, 44, 275-282.

[47] V. Gutmann, Coordination Chemistry in Non-Aqueous Solutions, 1968, Springer–Verlag.

[48] M. Payehghadr, A. Zamani, Asian J. Chem., 2009, 21, 3788-3798.

[49] M.K. Amini, M. Shamsipur, J. Solution Chem., 1992, 21, 275-278.

[50] M. Payehghadr, S.E. Hashemi, J. Incl. Phenom. Macrocycl. Chem., 2017, 89, 253–271.

[51] S. Ahmadzadeh, A. Kassim, M. Rezayi, G.H. Rounaghi, Molecules, 2011, 16, 8130–8142.