نوع مقاله : مقاله پژوهشی کامل

چکیده

فعالیت‌های انسانی به تجمع و جابجایی فلزات سنگین در ماتریس خاک کمک می‌کند، که به عنوان مخزن نهایی این آلاینده‌ها عمل می‌کند و در نتیجه خطرات زیست‌محیطی و سلامت انسان را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد.این مطالعه تأثیر یک نیروگاه حرارتی با سوخت فسیلی در استان اصفهان، ایران، بر تجمع فلزات سنگین در خاک سطحی اطراف آن را ارزیابی کرد. پنجاه نمونه خاک سطحی جمع‌آوری شد و غلظت هشت فلز سمی - کادمیوم، کبالت، کروم، مس، منگنز، نیکل، سرب و روی - تعیین شد. تحلیل‌های آماری، از جمله تحلیل عاملی و همبستگی پیرسون، سه گروه‌بندی فلزی متمایز را نشان داد: گروه اول (نیکل، سرب، کادمیوم)، گروه دوم (مس، کروم، کبالت) و گروه سوم (روی، منگنز). فلزات گروه اول با منابع طبیعی و انسانی مرتبط بودند، در حالی که گروه‌های دوم و سوم با منشأ زمین‌زاد مرتبط بودند. برای تعیین کمیت سطوح آلودگی، فاکتور آلودگی (CF) و شاخص زمین انباشتگی (Igeo) محاسبه شدند. نتایج نشان‌دهنده سطوح آلودگی متوسط تا زیاد برای سرب و کادمیوم بود و کادمیوم مقادیر CF بسیار بالایی را در تمام نمونه‌ها نشان داد. علاوه بر این، کالیبراسیون چند متغیره با استفاده از رگرسیون مؤلفه‌های اصلی (PCR) و رگرسیون حداقل مربعات جزئی (PLS) برای پیش‌بینی شاخص بار آلودگی (PLI) به کار گرفته شد. هر دو روش عملکرد صحیح و قوی در پیش‌بینی PLI با مقادیر R² از 861/0 تا 965/0 در مجموعه داده‌های کالیبراسیون و پیش‌بینی نشان دادند،

کلیدواژه‌ها

• تحلیل آماری چند متغیره
• فاکتور آلودگی
• شاخص زمین‌انباشت
• آلودگی خاک