نوع مقاله : مقاله مروری

نویسندگان

• سولماز کیا ¹
• مژگان خیالی ²
• زکیه یونسی ²

¹ گروه علوم مهندسی ، دانشکده فناوری های نوین ، دانشگاه محقق اردبیلی ، اردبیل، نمین ، ایران.

² گروه بیوفیزیک، دانشکده فناوری‌های نوین، دانشگاه محقق اردبیلی، نمین، ایران.

چکیده

حسگرهای ژنی نوری، پیشرفت قابل توجهی در زمینه فناوری حسگرهای زیستی هستند که از روش‌های تشخیص مبتنی بر نور برای شناسایی توالی‌های خاص اسید نوکلئیک استفاده می‌کنند. این حسگرها از اصول اپتیک و بیوشیمی برای دستیابی به دقت و صحت بالا در شناسایی اجزای ژنتیکی استفاده می‌کنند و آنها را به ابزارهای ارزشمندی در تشخیص پزشکی، نظارت بر محیط زیست و ایمنی مواد غذایی تبدیل می‌کنند. هدف اصلی این فناوری، بهبود دقت، صحت و سرعت شناسایی توالی‌های ژنی و استفاده از روش‌های نوری برای تشخیص اختصاصی DNA یا RNA است. حسگرهای ژنی نوری معمولاً از تکنیک‌هایی مانند فلورسانس، رزونانس پلاسمون سطحی (SPR) و اندازه‌گیری‌های جذب برای تشخیص توالی‌های DNA یا RNA هدف استفاده می‌کنند. تعامل بین اسیدهای نوکلئیک هدف و سطح حسگر، یک سیگنال نوری قابل اندازه‌گیری تولید می‌کند که با غلظت هدف همبستگی دارد. طرح‌های مختلفی برای حسگرهای ژنی نوری وجود دارد، از جمله حسگرهای فیبر نوری، پلتفرم‌های ریزآرایه و سیستم‌های آزمایشگاه روی تراشه. هر طرح از نظر حساسیت، قابلیت‌های چندگانه‌سازی و سهولت استفاده، مزایای منحصر به فردی را ارائه می‌دهد. این حسگرها کاربردهای گسترده‌ای از تشخیص بالینی برای اختلالات ژنتیکی گرفته تا تشخیص پاتوژن در محصولات غذایی و نمونه‌های محیطی دارند. توانایی آنها در ارائه نتایج سریع، کاربرد آن‌ها را در سناریوهای آزمایش در محل مراقبت افزایش می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

• بیوسنسور
• لومینسانس
• دی ان ای
• فلوئورسنت
• رزونانس پلاسمون