نوع مقاله : مقاله پژوهشی کامل
نویسندگان
گروه شیمی، دانشکده علوم پایه، استادیار شیمی تجزیه-دانشگاه آیت ا...بروجردی
چکیده
یک روش سازگار با محیطزیست و ایمن برای سنتز مشتقات آزوآرن و آزوکسیآرن از نیتروبنزنهای در دسترس بهطور گسترده توسعه یافته است. در این فرآیند از یک حلال یوتکتیک عمیق (DES) متشکل از کولین کلرید (ChCl) و روی کلراید (ZnCl2) استفاده شده است که هم بهعنوان کاتالیزور و هم بهعنوان محیط واکنش عمل میکند. این روش با بهرهگیری از نقش دوگانه DES ChCl/ZnCl2، امکان سنتز موفقیتآمیز ترکیبات مختلف آزو و آزوکس را از مشتقات نیتروبنزن فراهم میآورد. واکنش تحت شرایط ملایم (۳ ساعت در ۶۰ درجه سانتیگراد) بهطور کارآمد پیش رفت. شایان ذکر است که این سیستم انتخابپذیری بالایی نسبت به محصولات آزوکس نشان داد، بهطوری که این ترکیبات با بازده بالای ۷۳-۷۸٪ بهدست آمدند. در مقابل، مشتقات آزو تنها با بازده متوسط (۴۲٪) تشکیل شدند که نشاندهنده ماهیت انتخابی محیط کاتالیزوری DES ChCl/ZnCl2 است. این روش نه تنها سنتز را ساده میکند، بلکه با اصول شیمی سبز نیز همسو است و رویکردی کارآمد و پایدار برای تولید مشتقات آزوآرن و آزوکسآرن ارائه میدهد.
کلیدواژهها
)